Kunnen planten klaarkomen?

Toen mijn zus en ik op vakantie gingen naar Sardinië, werden we vooraf gewaarschuwd voor de beruchte bunga-bungafeestjes van Berlusconi. Waar we niet voor gewaarschuwd waren, is de plant die sperma naar je schiet.

Mijn zus was het eerste slachtoffer. Ze zag een plant met mooie, behaarde, sappige vruchten en bukte voorover om er eentje plukken. Ze had de vrucht nog maar nauwelijks aangeraakt toen hij met enorme kracht vuurde. Een witte substantie belandde in haar oog. Ons gegil moet tot in de verre omtrek te horen zijn geweest.

Daarna probeerden we het bij een andere vrucht en ook die schoot zijn goedje op ons af. Dit keer belandde het op mijn arm.

Wat is dit voor plant? De Sardijnse boer bij wie we logeerden, wist ons alleen te vertellen dat de vruchten niet lekker zijn. Na een filmpje op Facebook geplaatst te hebben, kregen we antwoord: het bleek een springkomkommer (Ecballium elaterium) te zijn, ook wel bekend als spuitaugurk. Maar inmiddels noemden wij hem al de bunga-bungaplant.

Je zou denken dat een plant die zichzelf zo goed verdedigt dan wel heel lekker zal zijn, maar nee, hij is nog giftig ook. Het sap zou zelfs huidirritaties kunnen veroorzaken. Behalve een hartverzakking hielden wij er niets aan over.

Er groeit ook een springkomkommer in de Utrechtse Botanische Tuinen. Daar weet bioloog Nick Meijdam me meer over de plant te vertellen. Nadat hij gebloeid heeft, rijpen de vruchten. De komkommers vullen zich langzaam met plakkerig vocht, waardoor de druk op de celwanden toeneemt. Totdat de druk te groot wordt. De vrucht breekt dan spontaan van de steel. En dan gebeurt het. Alsof je een fles champagne ontkurkt, spuit het sap uit de vrucht. In de BBC-documentaire The Secret Life of Plants bekijk ik de explosie in slowmotion. Pas dan zie ik wat mij op Sardinië ontging: er zitten zaden in het vocht, die surfend op de waterstraal wel drie tot acht meter ver weggeschoten worden.

Maar waarom schieten op mensen? Dat is inderdaad nergens goed voor. We hebben de plant gestoord en door onze aanraking was er sprake van een vroegtijdige ejaculatie. Het spijt ons, springkomkommer. Niet jij, maar wij, waren de viespeuken die jou ongevraagd betast hebben.